Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Fatma Duygu Kaya Yertutanol’a göre en önemli araç iletişim. Karşınızdaki insanın mesajlarını iyi alabilirseniz doğru iletişimle intiharı önleyebilirsiniz.
İntihar eğiliminde olan bir insanın çeşitli tepkilerle mesaj verebileceğini belirten Fatma Duygu Kaya Yertutanol, doğru iletişimle bazı önlemlerin alınabileceğini söylüyor. Yertutanol, “Genellikle ölüm, ölmek veya intihar hakkında konuşan veya yazanların, umutsuz, çaresiz veya değersiz olduğuyla ilgili yorumlar yapanların, yaşamak için bir sebep olmadığına dair ifadeler kullananların, yüksek oranda alkol ve/veya uyuşturucu kullananların, arkadaşlardan, aileden ve toplumdan kendini çekilenlerin, pervasız davranışlar veya daha riskli faaliyetler yapanların, dramatik ruh hali değişiklikleri bulunanların intihar riski bulunuyor” dedi.
Psikiyatrik bozuklukların %90’ında intihar girişimi veya düşüncesi olur. Bipolar bozukluklar, madde kullanımı, depresyon, anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk ve yeme bozuklukları toplumda sık görülen psikiyatrik bozukluklar. Kişinin psikiyatrik bozukluğu biliniyorsa bir uzman eşliğinde düzenli olarak tedavi uygulanmalı. Ancak kişinin psikolojik rahatsızlığının çevre tarafından fark edilmediği ve yalnız bırakıldığı durumlar da yaygın. Bu durumda çevrenizdeki insanlarda kendilerine göre anormal davranışlar sergilediklerini fark ederseniz kişi ile doğru şekilde iletişime geçmeniz çok önemli.2018’de toplam 3 bin 161 kişi intihar ederek yaşamına son verdi. İntihar edenlerin yüzde 75,6’sını erkekler, yüzde 24,4’ünü ise kadınlar oluşturdu.
İntihar ederek yaşamına son veren insanların ya da intihar girişiminde bulunan insanların çoğunluğunda ailesinde de benzer davranışların görüldüğü açıklandı. İntihar, kalıtsal olarak aktarılabilir. Ancak intiharı tetikleyen birçok neden olduğu için genetik olarak aktarılması tek başına etken değil. Yertutanol, “İntihar riskini artıran birçok faktör olduğu için kalıtım tek başına bir etken değildir. Kişide kalıtımsal bir yatkınlık olsa bile, intihar riskini artıran genlerin yaşam boyu aktive olması ya da pasifleşmesi mümkündür. O nedenle çevrenin etkisi yani eğitimin, ailenin, sosyal çevrenin, deneyimlerin katkısı oldukça önemlidir” uyarısında bulundu.
İntihar etme riski fazla olan bir yakınınız ya da tanıdığınız insanı fark ettiğinizde ona karşı tutumunuz çok önemli. Doğru şekilde ve sıkmadan iletişime geçilmesi gerek. Konuşurken tamamen ona odaklanmak, karşınızdaki insana yeterli zamanı ayırmak, içini açması ve rahatlaması için kısa cevap verecek sorular yerine uzun cevaplı sorular sormak ve rahat olmak dikkat edilmesi gereken faktörler. Sizin davranışlarınız ve tutumunuz ile intihar düşüncesi olan insan olumlu bir davranış sergileyebilir. Asıl önemli olan bir uzmana gitmek ve destek almasını sağlamak. Ruh sağlığı profesyonellerinin klinik muayene ve testler yardımı ile intihar riskini belirleyebileceğini kaydeden Yertutanol, erken müdahalenin yanı sıra psikiyatrik yardım ve desteğin önemli olduğunun altını çizdi.
Pakize BİLGİ
