Antibiyotik kullanımı bilindiği üzere ülkemizde kullanım oranı en fazla olan ilaçlardan. Her sağlık sorununa çözüm olmasalar da Peki bu ne kadar doğru? Bu yazımızda sizler için antibiyotik nedir, antibiyotik kullanımının doğrularını, yanlışları nelerdir sizin için derledik. Sağlıklı günler dileriz…
Antibiyotik, bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ve insan sağlığı açısından önemli ilaç grubu içindedir. Kelime anlamı olarak ‘antibiyotik’ hayata karşı anlamına gelmektedir. Bu kimyasal maddeler bakteri oluşumunu önlemekte ve bakterileri öldürmektedir.
Sağlıklı yaşam bilincinin gelişebilmesi için antibiyotik nedir, antibiyotik kullanım durumları ve miktarı iyi bilinmelidir. Her ilaç gibi antibiyotiklerde de yanlış veya fazla kullanımda beklenmedik sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek amacıyla kullanılan antibiyotikleri kullanırken aynı zamanda beslenme şeklinize de dikkat etmelisiniz. Antibiyotik kullanımı bağırsaklarda yaşayan yararlı bakterilerin azalmasına ve yararlı ve zararlı bakteriler arasındaki dengenin değişmesine yol açabilir. Bu noktada antibiyotik kullanırken bu etkilerden korunabilmek için doğru beslenmek çok önemlidir.
Antibiyotiklerin her tür soğuk algınlığı durumunda hekime danışılmadan kullanılmasının sıkça yapılan hatalardan biri. Gereksiz antibiyotik kullanımının sağlık için olumsuz etkilere ve antibiyotik direncine yol açabilir. Bu nedenle antibiyotiklerin mutlaka hekim kontrolünde kullanılması gerekiyor.
Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları önlemek için kullanılır. Ancak bunu yaparken bağırsaklarda yaşayan diğer bakterilerin de sağ kalımlarını etkileyebilir. Antibiyotik kullanımı böyle bir duruma sebep olduğunda genellikle ortaya birkaç sağlık sorunu çıkabilir. Antibiyotik yan etkileri sonucunda; mide bulantısı, ishal, iştah kaybı gibi gastrointestinal belirtiler ortaya çıkabilir. Antibiyotik kullanırken yan etkilerin azaltılabilmesi ve bağırsaklardaki bakteri dengesinin yeniden sağlanabilmesi çok önemlidir.
Antibiyotik kullanımı sırasında yeterli ve dengeli beslenmenin yan etkileri önleyebilir ve iyileşme sürecini hızlandırabilir. İşte bu sebeple antibiyotik kullanırken yediğiniz, içtiğiniz besinlere çok dikkat etmeniz gerekiyor. Antibiyotik kullanırken aynı zamanda düzensiz beslenildiği takdirde bahsedilen bağırsak bakterileri dengesi bozulmuş olur. Bu yan etkileri önlemek için antibiyotik kullanımı sırasında tükettiğiniz besinlerin probiyotik ve prebiyotikler ile dengelenmesi gerekiyor. Sağlıklı bir vücuda yeniden kavuşmak için tükettiğiniz besinlerin içeriğinde K vitamini, posa ve liften zengin besinler olması gerekiyor.
Antibiyotik kullanımının bir sonucu olarak bağırsaklardaki yararlı bakterilerinin sayısı azaldığı için zararlı organizmalar çeşitli sorunlara yol açabiliyor. Bu nedenle antibiyotik kullanımı söz konusu olduğunda, probiyotik besinlerin de tüketilmesi öneriliyor.
Bakterilerden laktik asit bakterilerini içeren yoğurt, peynir, kefir, tarhana ve turşu gibi fermente besin tüketimi, antibiyotik kullanımı sonrası değişen bakteri dengesinin yeniden kazanılması ve yan etkilerin azaltılmasında etkili olabiliyor.
Prebiyotikler bağırsaklardaki probiyotiklerin besinidir ve sindirilmeyen besin
bileşenleridir. Dolayısıyla bağırsaklarda canlı bakterilerin sağlık
etkilerinden faydalanabilmek için beslenmede prebiyotik besin kaynaklarına da
yer verilmesi gerekiyor.
Hindiba, enginar, yulaf, soğan, muz ve kuşkonmaz gibi prebiyotik besinler, probiyotik besinlerle birlikte tüketildiğinde antibiyotik kullanımı sonrasında bağırsaklardaki dengeyi geri kazanmaya yardımcı olabiliyor.
Bazı bağırsak bakterileri vücutta kanın pıhtılaşmasında görev alan K vitaminini üretir. Antibiyotik kullanımı bağırsaktaki bakteri dengesini bozduğu için uzun süreli antibiyotik kullanımlarında K vitamini eksikliği de görülebiliyor.
Antibiyotik kullanımında ve sonraki dönemde iyi bir K vitamini kaynağı olan koyu yeşil yapraklı sebzelerden zengin besinler tüketilmesi faydalı oluyor. K vitamini içeren besinler ıspanak, karahindiba, brüksel lahanası, maydanoz, şalgam, pancar yaprağı, bamya, marul gibi yeşil yapraklı besinler bağırsaklardaki bakteri dengenizi yeniden sağlamanıza yardımcı olur.
Posadan zengin besinler antibiyotiklerin vücutta kullanımını etkileyebiliyor. Besin öğesi-ilaç etkileşimi olmaması için antibiyotik aldıktan hemen sonra meyve ve sebzeler gibi posa içeriği yüksek besinlerin tercih edilmemesi öneriliyor. Ancak antibiyotik tedavisi tamamladıktan sonra, posa ve liften zengin beslenmek yararlı bakterileri geri kazanmaya ve sindirim sistemini desteklemeye yardımcı oluyor.
Posa/lif içeren besinler hububatlar (buğday, yulaf ekmeği vs.), haşlanmış meyveler, yeşil yapraklı sebzeler ve kök sebzelerinde bulunur.
Hazırlayan: Ebru ÖZKURT
